Samen beslissen, écht samen: hoe energiecoöperaties bouwen aan gedragen keuzes

18.06.2025

In een wereld waar complexe uitdagingen zoals de energietransitie om doordachte en inclusieve keuzes vragen, zoeken steeds meer burgerbewegingen naar manieren om samen te beslissen zonder te verzanden in eindeloos overleg. Energiecoöperaties – verenigingen van burgers die samen investeren in duurzame energie – zijn hier pioniers in.

Een goed voorbeeld is SeaCoop, de projectvennootschap die achter Onze Energie zit en die inzet op windenergie op zee. Van bij de oprichting werkt SeaCoop met consentbesluitvorming: een methode die gelijkwaardigheid en efficiëntie combineert. Geen klassieke stemrondes met winnaars en verliezers, maar een andere vraag: "Zijn er overwegende bezwaren?". Zo zoekt men naar voorstellen waar iedereen zich in kan vinden.

Op dinsdag 6 mei stelde Jef Cumps zijn nieuwe boek “Consent besluitvorming – Samen beslissen op basis van gelijkwaardigheid” voor in Leuven. Zijn werk biedt organisaties een praktisch kader om inclusieve beslissingen te nemen, zonder te blijven hangen in eindeloos debat. Tijdens het panelgesprek deelde Philippe Awouters, gedelegeerd bestuurder van SeaCoop, zijn ervaringen: “Consent creëert een veilige omgeving waarin elk bezwaar telt. Dat is onze kracht als burgerbeweging.”

SeaCoop past deze methode toe in haar Algemene Vergadering, waar 34 energiecoöperaties samen richting geven aan het project. Geen evidente opdracht: hoe beslis je écht samen met tientallen stemmen aan tafel? Bij SeaCoop worden bezwaren gezien als “cadeautjes”: ze scherpen voorstellen aan en verhogen de gedragenheid. Zo leidde een investeringsbeslissing onlangs niet tot verdeeldheid, maar tot een versterkt voorstel dat breder gedragen werd.

Cumps maakt in zijn boek ook helder wat een bezwaar wél en níét is: geen mening of voorkeur, maar een inhoudelijk argument dat aantoont dat een voorstel schade veroorzaakt of het doel ondermijnt. Die scherpte helpt om constructief te blijven en persoonlijke voorkeuren van echte zorgen te onderscheiden.

Voor energiecoöperaties en burgerinitiatieven die willen bouwen aan duurzame verandering is consent geen abstract ideaal, maar een praktisch en krachtig kompas. Het toont dat samen beslissen mogelijk is – ook met velen – zolang we luisteren, vertragen waar nodig, en bouwen op vertrouwen.

📘 Het boek Consent besluitvorming van Jef Cumps is nu beschikbaar via Uitgeverij Lannoo: https://www.lannoo.be/nl/consent-besluitvorming