Afgelopen vrijdag 27 juni 2025 werd de federale overheidsaanbesteding voor de bouw van nieuwe windturbines op zee (in de Prinses Elisabeth Zone 1) geannuleerd en pas opnieuw gepland voor maart 2026. Deze beslissing betekent een vertraging van anderhalf jaar, wat de energievoorziening tegen 2030 in gevaar brengt en de Belgische doelstellingen op het gebied van hernieuwbare energie onder druk zet, aldus SeaCoop. De organisatie pleit ook voor het behoud van burgerparticipatie binnen dit energieproject.

De coöperatie SeaCoop, die 32 burgerenergiecoöperaties verenigt en 125.000 coöperanten telt en in februari 2025 de campagne "Onze Energie" lanceerde, uit haar ongeloof. Deze beslissing zet immers de investeringszekerheid in de offshoresector op het spel. De betrokken consortia hebben samen al ongeveer 50 miljoen euro geïnvesteerd in de voorbereidende fase van het project.

“Er was een kader uitgewerkt voor deze aanbesteding, inclusief burgerparticipatie; de aanbesteding werd gelanceerd in november 2024 en wordt nu geannuleerd minder dan twee maanden voor de indiening. Politieke continuïteit is nochtans cruciaal voor dit soort energieprojecten,” benadrukt Philippe Awouters. Eén van de redenen die de regering aanhaalt voor dit uitstel is de noodzaak om de aanlanding van de opgewekte energie via het project Ventilus te garanderen — een project dat al meer dan tien jaar in voorbereiding is. “Een eenvoudige beslissing om na de gunning de bouwtermijn van 48 naar 60 maanden te verlengen, had daarvoor volstaan,” voegt SeaCoop eraan toe.

Burgerinvesteringen in offshore windenergie zijn al realiteit

SeaCoop blijft ook pleiten voor het belang van burgerparticipatie in dit project. Veel burgers zijn bereid te investeren in offshore windenergie, zoals blijkt uit de 7,5 miljoen euro die sinds februari 2025 werd opgehaald via de campagne “Onze Energie”. Hiermee werden burgers mede-eigenaar van vijf windturbines op het Northwind-platform.

“Veel burgers willen hun spaargeld nuttig inzetten en zijn bereid om mee te investeren in offshore windenergie. Bovendien is aangetoond dat burgerparticipatie financiering aan relatief lage kosten oplevert en het vertrouwen van de financiële sector in dergelijke projecten versterkt. Het is dan ook onjuist te beweren dat burgerdeelname de kosten zou verhogen,” aldus Philippe Awouters.

Opvallend is ook dat de nieuwe aanbesteding, die door de minister is aangekondigd voor maart 2026, onderhevig zal zijn aan nieuwe Europese regels. Op 1 januari 2026 treedt immers de Europese Net Zero Industry Act (NZIA) in werking. Die voorziet onder meer in een grotere rol voor kwalitatieve criteria bij aanbestedingen, naast de prijs. Die criteria kunnen onder meer Nature Inclusive Design en burgerparticipatie omvatten.

Bovendien dreigt België zijn Europese doelstellingen voor CO₂-reductie tegen 2030 niet te halen. Hierdoor zou het land verplicht kunnen worden om emissierechten in het buitenland aan te kopen of een boete tot 100 miljoen euro per jaar te betalen. Alle Belgen zullen daarvan de gevolgen ondervinden.

Conclusie

Het anderhalf jaar uitstellen van de ingebruikname van PEZ1 zal belangrijke gevolgen hebben, met name op het vlak van energieonafhankelijkheid. En dit terwijl de campagne “Onze Energie” duidelijk maakt dat burgers bereid zijn rechtstreeks te investeren in de energietransitie.

Bekijk hier ons volledig persbericht van vrijdag 27 juni 2025